Het Porter Vijfkrachtenmodelis iseen model dat vijf krachten toont om de marktaantrekkelijkheid mee vast te kunnen stellen. Wanneer het model volledig uitgewerkt wordt, dan kan er een goed onderbouwde inschatting worden gemaakt van de marktaantrekkelijkheid, zodat hier weer de juiste strategieën op kunnen worde toegepast.
Waarom het Porter Vijfkrachtenmodel?
Het Porter Vijfkrachtenmodel wordt vaak in een concurrentieanalyse gebruikt, en dan met name binnen het onderdeel waarin de bedrijfstakanalyse centraal staat. Het model kan een goede indicatie geven van de bedrijfstakaantrekkelijkheid, waardoor de strategieën goed worden gekozen.
De vijf krachten
Vanzelfsprekend zijn er vijf krachten te vinden in het Porter Vijfkrachtenmodel. Deze krachten bepalen de mate van aanwezige concurrentie. We hebben het dan over de macht van leveranciers, de macht van afnemers, de mate waarin complementaire goederen en substituten kunnen worden verkregen, de dreiging van nieuwe spelers in de markt en de interne concurrentie van deze spelers.
De macht van leveranciers
Om de macht van leveranciers te kunnen vaststellen moeten er meerdere vragen worden beantwoord. Er moet worden bepaald of het een optie is om de producten zelf te gaan vervaardigen, er moet worden gecontroleerd in hoeverre een product is gestandaardiseerd, er moet worden bekeken welke kosten er zijn verbonden aan het overstappen tussen leveranciers en er moet worden beoordeeld welke invloed leveranciers hebben op de betreffende bedrijfstak.
Daarnaast moet er ook worden vastgesteld hoeveel leveranciers er actief zijn. Hoe eer leveranciers er zijn, hoe kleiner de invloed die zij hebben. Al bovenstaande zaken beïnvloeden de onderhandelingspositie van een bedrijf en juist deze positie zorgt voor de aantrekkelijkheid van de bedrijfstak. Er wordt namelijk invloed uitgeoefend op de continuïteit, de kwaliteit en de prijsstelling.
De macht van afnemers
Om de macht van afnemers te beoordelen moeten bepaalde factoren nader worden onderzocht. Zo moet worden bekeken wat het belang voor de afnemer is bij het aanschaffen van het product, er moet worden bekeken welk deel van de marktomzet er wordt afgenomen per afnemer, er moet worden vastgesteld of het om een homogeen of heterogeen product gaat en er moet bijvoorbeeld worden bekeken welke kosten er voor een afnemer bij komen kijken wanneer deze wil overstappen naar een concurrerende aanbieder.
Uiteindelijk moeten alle factoren worden beoordeeld die invloed hebben op de onderhandelingspositie van de afnemer.
De mate waarin complementaire goederen en substituten kunnen worden verkregen
Er moet worden onderzocht in hoeverre er alternatieve producten op de markt te vinden zijn. Zijn er veel of weinig vervangende producten aanwezig? En hoe zit dit met de aanwezige substituten?
Het model geeft aan dat vooral de aanwezigheid van veel substituten bedreigend kan zijn, zeker wanneer een substituut zorgt voor een betere verhouding tussen de prijs en de prestatie.
De dreiging van nieuwe spelers in de markt
Er moet worden vastgesteld in hoeverre het mogelijk is om een bepaalde markt als nieuwkomer te kunnen betreden. Hierbij moet met tal van factoren rekening worden gehouden, zoals onder meer het benodigde kapitaal, de schaalvoordelen, de invloed van de overheid, de overstapkosten en de toegang tot het aanwezige distributiekanaal.
Het is voor een bedrijf heel belangrijk om te weten wat er kan gebeuren als er nieuwe spelers op de markt verschijnen, en in hoeverre deze een bedreiging kunnen vormen.
De interne concurrentie van de spelers
Het is heel belangrijk om vast te stellen hoe het staat met de concurrentie op de markt en welke invloed deze heeft. Bestaat er een monopolie of juist niet? Is er een sterke concurrentiestrijd gaande, of juist niet?
Dit soort vragen moeten worden beantwoord om de invloed van de concurrentie te kunnen vaststellen. Ook de mate van interne concurrentie kan een goede indicatie geven van de marktaantrekkelijkheid.
De kansen en bedreigingen
Aan de hand van de verkregen informatie uit deze vijf zaken kunnen enkele belangrijke bedreigingen en kansen worden vastgesteld, welke weer kunnen worden verwerkt in de SWOT-analyse. Deze kunnen ook worden opgenomen in de bedrijfsanalyse, welke weer onderdeel uitmaakt van de concurrentieanalyse.
